ALMANCA ,,Das VERB: Fiil veya Eylem konusu,, -2

Bu sayfa ana başlık olan Almanca da fiiller konusunun 2.sayfa özelliğinde olup, ana konunun devamıdır. Ve detaylı bir şekilde irdelenmiştir.

ANA KONU: ”DAS VERB” ALMANCA DA FİİL ANLATIM KONUSU

Kökü d,t,m ve n olup ta ilk gruba girenlerden birkaç yaygın olan Almanca kelimeler:

reden	konuşmak	binden	bağlamak
ınieten	kiralamak	warten	beklemek
antworten	cevap vermek	zeichnen	resim çizmek
landen	inmek (uçak için)	atmen	nefes almak

Bazı fiiler 2. ve 3. tekil şahıslarda (du, er, sie, es) değişik çekilirler.

Kökünde (a) harfi olan bir grup fiil çekimde Umlaut (“) alır, (o) harfi (ö) olur:

lch fahre nach Ankara. (Ankara’ya gidiyorum.)

Du fährst nach Ankara.

Er fährt nach Ankara.

Wir fahren / Ihr fahrt / Sie fahren nach Ankara.

Görüldüğü gibi değişiklik sadece (du) ve (er, sie, es) şahıslarında olmaktadır.

Aşağıdaki fiiller de aynı kurala uygun olarak çekilirler:

backen	pişirmek (ekmek v. b.)	er bâckt
blasen	üflemek	er blâst
braten.	kızartmak	er brât
fallen	düşmek	er fâllt
fangen	yakalamak	er fângt
graben	kazmak	er grâb,
halten	durmak, tutmak	er halt
laden	yüklemek	er lâdt
lassen	bırakmak, -tırmak	er lasst
laufen	koşmak	er lâuft
raten	öğüt verm., tahmin etm.	er rat
sehlafen	uyumak	er sehlâft
sehlagen	vurmak, dövmek	er sehlâgt
stoUen	çarpmak	er stöftt
tragen	taşımak	er trâgt
wachsen	yetişmek, büyümek	er wâchst
waschen	yıkamak	er wâscht

Bir grup fiilde ise kök değişime uğrar.

Bu değişiklik önceki grupta olduğu gibi yalnız ikinci ve üçüncü tekil şahıslarda olur.

lch spreche Deutsch. (Almanca konuşuyorum.)

Du sprichst Deutsch.

Er spricht Deutsch.

Wir spreehen Deutsch.

Ihr sprecht Deutsch.

Sie sprechen Deutsch.

geschehen	olmak, meydana gelm.	es geschiehl
helfen	yardım etmek	er hilft
lesen	okumak	er liest
messen	ölçmek	er misst
nehmen	almak	er nimmt
quellen	fışkırmak, kaynamak	es quillt
sehelten	azarlamak	er sehilt
sehen	görmek	er sieht
stehlen	çalmak	er stiehlt
sterben	ölmek	er stirbt
treffen	rastlamak	er trifft
treten	girmek, çiğnemek	er tritt
verderben	bozmak	er verdirbt
werben	reklam yapmak	er wirbt
werfen	atmak, fırlatmak	er wirft

Almanca’da çok kullanılan ve değişik çekimleri olan haben (sahip olmak), sein (olmak) ve werden (olmak) fiillerinin çekimlerini ayrıca öğrenmelisiniz, kesin ve zorunludur. 🙂

	haben	sein	werden
ich	habe	bin	werde
du	hast	bist	wirst
er, sie, es	hat	ist	wird
wir	haben	sind	werden
ihr	habt	seid	werdet
sie / Sie	haben	sind	werden
leh bin krank.	(Ben hastayım.)

lch habe ein Auto.              (Bir arabam var.)

lch werde krank.                 (Ben hastalanıyorum.)

Bir önek veya başka bir sözcükle türetilmiş bileşik fiiller (verbale Zusammensetzung) ayrılan (trennbar) ve ayrılmayan (untrennbar) olmak üzere iki grupta toplanır.

Ayrılmayan (untrennbar) önekler (Prâfix) şunlardır: be-, ent-, er-, ge-, mili-, ver-, zer-

Ayrıca „durch-“, „hinter-“, „über-“, „um-“ „unter-” ve „wider-

önekleri vurgulu olarak söylendiğinde (anlam farkına dikkat ediniz)

ayrılarak çekilir.

Örnekler:

anrufen (telefon etmek): lch rufe an. (Telefon ediyorum.)

zurückgehen (geri dönmek): Vielleicht gehe ich wieder zurück. (Belki tekrar geri dönerim.)

bekommen (almak): Er bekommt kein Geld. (Para almıyor.)

unterschreiben („unter-“ öneki vurgusuz: imzalamak): lch unterschreibe. (imzalıyorum.)

unterschieben („unter-“ öneki vurgulu: altına koymak): Er schiebt ihr noch ein Kissen unter. (Onun altına bir yastık daha koyuyor.)

Bir karar sorusunda çekimlenen fiil başta bulunur ve böylelikle de soru cümlesi yapmış oluruz. Bu tür sorulara ”Entscheidungsfragen” deriz.

• Hast du ein Auto? (Araban var mı?)
• Ja, ich  habe ein Auto. (Evet, arabam var.)

Aynı İngilizce ‘de yaptığımız gibi, fiili başa alırsak soru olur ve cevap verince de o fiile göre cevaplarımız evet, hayır diye başlayarak çekimlenir.

Umarım bu dökümanımızla birlikte Fiil konusunu tamamen bitirmiş olursunuz. Keyifli ALMANCA ÖĞRENMELER!

Saygılarımla.

Yunus KAYTAN

 Facebook  Twitter  Google +